Wiedza o tańcu z TUTU cz 5 – AKROBATYKA

Używając terminu “akrobatyka” myślimy głównie o wyczynach przekraczających ludzkie możliwości, o nadzwyczajnie wysokich skokach, o niesamowicie rozciągniętych ludziach-gumach i o różnego rodzaju saltach. Terminem “akrobatyka” określamy natomiast całą grupę sportów. W skład tej akrobatycznej rodziny wchodzi również gimnastyka artystyczna, sportowa i akrobatyka.

Historia akrobatyki sięga starożytnego Egiptu, gdzie była elementem obrzędów pogrzebowych oraz starożytnej Grecji, gdzie stanowiła ważny element treningu w dyscyplinach olimpijskich. W okresie średniowiecza akrobaci spotykani byli głównie w cyrkach, skąd wywodzi się wiele ćwiczeń spotykanych obecnie w sporcie. Renesans pozwolił na rozwój sztuki akrobatycznej, głównie za sprawą Anhiange Tuccaro, włoskiego akrobaty, który w 1599 roku wydał podręcznik zatytułowany „Trzy dialogi o skakaniu i napowietrznej woltyżerce”. Dzieło to przyczyniło się do rozwoju gimnastyki, ponieważ teoretycy przejęli opisane przez Tuccaro ćwiczenia akrobatyczne i wykorzystali je w sztuce gimnastycznej. Z czasem akrobatyka stała się sztuką cyrkową dla niższych warstw społecznych. Chcąc przyciągnąć widzów, cyrkowi akrobaci tworzyli coraz to nowe, niebezpieczniejsze sztuczki. W 1859 roku wśród tych sztuczek pojawił się trapez. 

W Polsce akrobatyka pojawiła się wraz z powstaniem Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół”, założonego w 1867 roku. Rozwój tej dziedziny nastąpił jednak dopiero po II Wojnie Światowej, wtedy polscy zawodnicy zaczęli zdobywać mistrzostwa na arenie międzynarodowej. Obecnie w Polsce działa Polski Związek Gimnastyczny, który zrzesza tysiące akrobatów. 

Do akrobatyki zaliczamy, między innymi gimnastykę artystyczną. Polega ona na wykonaniu układu choreograficznego z użyciem wstążki, obręczy, piłki lub maczug. Układy wykonuje się indywidualnie lub zbiorowo. Obowiązują ścisłe reguły dotyczące przyborów, na przykład, wstążka nie może upaść na ziemię, nie wolno nią również dotknąć ciała. Zawodniczki występują na macie, która mierzy 13 metrów długości i tyle samo szerokości. Oceniana jest umiejętność posługiwania się przyborem, poprawoność wykonanych figur i wartość artystyczna. 

Gimnastykę sportową możemy obserwować na przykład na igrzyskach olimpijskich. W gimnastyce sportowej wykonuje się krótkie układy od 30 do 90 sekund na przyrządach gimnastycznych. Kobiety prezentują się w czterech konkurencjach, mężczyźni w sześciu. Kobiety rozpoczynają od przeskoku przez stół gimnastyczny, następnie ćwiczą na dwóch poręczach, z których jedna jest niższa, na równoważni, a konkurencję kończą ćwiczenia wolne na macie. Mężczyźni natomiast rozpoczynają od ćwiczeń wolnych, następnie wykonują akrobacje na tzw. koniu z łękami, na kółkach gimnastycznych, przeskakują przez stół gimnastyczny, ćwiczą na poręczach i na koniec na drążku. Każdy z przyrządów ma jasno ustalone wymiary oraz punktację. 

 Gimnastyką akrobatyczną (lub akrobatyką sportową) nazwamy dziedzinę sportową, w której wykonuje się układy akrobatyczne indywidualnie, w parach lub zbiorowo z wykorzystaniem trampolin lub ścieżek. Gimnastykę akrobatyczną trenują zarówno kobiety jak i mężczyźni.  W skład akrobatyki sportowej wchodzą skoki na batucie, czyli na sprężystej powierzchni, skoki na ścieżce, czyli seria śrub i salt oraz ćwiczenia zespołowe. Podobnie jak pozostałe rodzaje akrobatyki, tutaj również obowiązują ścisłe reguły co do długości wykonywanych układów, zastosowanych elementów i poprawności wykonania. 

Istnieje również akrobatyka powietrzna, która obejmuje pole dance (taniec na drążku pionowym), aerial silks (szarfy), aerial hoop (koło), aerial pole (drążek pionowy zawieszony nad ziemią), aerial spiral (spirala), kalistenikę i slackline (chodzenie po taśmie). Przewiduje się, że pole dance ma zostać włączony do programu igrzysk olimpijskich w 2028 roku. 

Akrobatyka, choć jest pięknym sportem, wymaga siły, gibkości i zręczności, treningi akrobatyczne to w dużej mierze ćwiczenia wzmacniające mięśnie gorsetu i rąk oraz ćwiczenia rozciągające wszystkie partie mięśniowe.